Kâdir Gecesinin Fazîleti ve İhyâsı
Ehemmiyeti ve fazileti Kur’ân-ı Kerîm’de müstakil bir sûreyle (Kadîr Sûresi, 97/1-4) beyan edilmiş olan Kadîr Gecesinin ihyâsı, Mü’minler için bağışlanma ve kurtuluş açısından son derece mühimdir. İçerisinde Kadîr Gecesi bulunmayan bin aydan daha hayırlı olduğu bildirilen bu mübârek gecenin ihyâsı konusunda Rasûlullâh (Sallallâhu Aleyhi ve Sellem)Efendimiz, bu geceyi iman ederek mükâfatını sadece Allah Te’âlâ’dan bekleyerek ihyâ edenin geçmiş günahlarının mağfiret edileceğini müjdelemişlerdir. (Buhârî, Îmân 25, 27, 28, 35)
Şâri’ olan Allah Te’âlâ tarafından mübârek kılınmış zamanların en yücesi olması hasebiyle Kadîr Gecesi, belli bir günde açık şekilde sabit olmamış, muhtelif rivâyetler ışığında Ramazân-ı Şerîf’in son on gününün bilhassa tek gecelerinde aranılması işaret buyrulmuştur. Bu durum, Kadîr Gecesinin her yıl devretmek suretiyle farklı günlere tekabül edebileceğinin de işareti olmaktadır. Dolayısıyla, Kadîr Gecesini erişerek ihyâ edebilmek için aslolan, Ramazân-ı Şerîf’in son on gününün her gecesini, itikâfa girmek suretiyle Kadîr Gecesi’ymiş gibi ihyâ etmektir. Nitekim Rasûlullâh Efendimiz de vefâtlarına dek Ramazân-ı Şerîf’in son on gününde itikâfa devam etmişlerdir. (Buhârî, î’tikâf, 3)
Aktarmış olduğumuz bu tespitlere mukabil, Kadîr Gecesinin, Ramazân-ı Şerîf’in 27. gecesi olduğuna dair vârid olmuş hadis-i şeriflerin vurgusu, ümmet içerisinde bu gecenin Kadîr Gecesi olarak ihyasının âdet haline gelmesine vesile olmuştur. Bu sebeple, son on günü ihyâ edemeyenlerin hiç olmazsa 27. geceyi, Kadîr Gecesi olduğuna inanarak ihyâ etmeleri ayrı bir önem kazanmaktadır.
Gecenin Sabit Olmayışının Sebeb-i Hikmeti
Kadîr Gecesi’nin açık şekilde bilinmesi bir kısım insanları tembelliğe itebilirdi. O gecenin kesin olan feyz ve mağfiretine güvenerek diğer günlerin değerlendirilmesi göz ardı edilebilirdi. Hâlbuki Cenâb-ı Hak, feyiz, rahmet, selamet ve bağışlanma dolu bu mübarek geceyi Ramazân ayında gizleyerek bu ayın bütün gecelerinin, hiç değilse son on gününün gecelerinin ihya edilmesini murâd etmiştir. (En doğrusunu Allah Te’âlâ bilir.)
Kadîr Gecesinin Gündüzünün Fazîleti
Kadîr Gecesi’nin gündüzünü de gecesi gibi ihyâ etmek gerekir. Çünkü onun da fazîleti, gecesi gibi büyüktür. Hz. Peygamber (Sallallâhu Aleyhi ve Sellem), dört gecenin gündüzünün de faziletli olduğunu beyân etmiş ve bu geceler arasında Kadîr Gecesini de zikretmiştir. (Ali el-Müttekî, Kenzü’l-Ummâl, 12/144)
Bu Geceyi İhyâ Adına Neler Yapılmalı?
Hangi ibâdet ve hangi iş olursa olsun, dinîmizde her işin temeli niyettir. Bu sebeple, Kadîr Gecesini ihyâ edecek olan kişi, bütün dünyevî endişelerden arınmak suretiyle sâlih bir niyetle, mükâfatını sadece ve sadece Allah Te’âlâ’dan bekleyerek ihyâ etmelidir.
Bu geceye mahsus namaz ve zikirler bulunmakla birlikte, tevbe ve istiğfâr edip âfiyet talep edilmesi, muhtelif salavât-ı şerîfelere devam edilmesi, Kur’ân-ı Azîmüşşân’ın indirildiği gece olması hasebiyle rûhuna da uygun olarak; bolca Kur’ân-ı Kerîm okunması, bilhassa namaz borcu olanların kaza namazı kılmaları, hiç kılamayacak olanların en azından bir günlük kaza namazı kılmaları, hâceti ve isteği olanların bu gecenin husûsî fazîletinden de istifadeyle hâcet namazı kılmaları ve şahsî duaların yanında, ümmetin ve insanlığın geneli için samimi bir şekilde bolca dûa edilmesi, geceyi ihyâ adına yapılabilecek temel işlerdendir. Peygamber Efendimiz (Sallallâhu Aleyhi ve Sellem)’in ömürde en azından bir kez olsun kılınmasını beyan ettikleri (Tirmizî, Vitir, 19) tesbîh namazını da yine bu gecenin bereketiyle kılmak fazîletli bir iş olacaktır. Bu gibi mübârek geceleri ihyânın en azı, yatsı ve sabah namazlarını cemaatle kılmaktır.
Kadîr Gecesi vesilesiyle, akraba ve komşularımızla tebrikleşmek, onlara bu gecenin ehemmiyetini hatırlatmak önemlidir. Dâr-ı Bekâ’ya irtihâl etmiş yakınlarımız da bu vesileyle hatırlanmalı ve kabirleri ziyaret edilmelidir. Sevapların kat be kat katlanacağı haber verilmiş olan bu gecede muhtaçları gözetmek, hayr-ı hasenâtta ve tasaddukta bulunmak, ilim yuvaları ve dinî müesseseleri sadaka-i câriye ile desteklemek de yine büyük fazîlet ve bol miktarda ecre ulaşma noktasında unutulmaması gereken işlerdendir.
Kadîr Gecesi Kılınacak Namaz
Bu gecede, aşağıda keyfiyeti beyan edilmiş olan dört rek’atlik bir namaz kılınması tavsiye edilmiştir. Bu namaz ayrıca, 12 rek’atten 100 rek’ate kadar da kılınabilir.
- Rek’atte: 1 Fâtiha Sûresi, 3 Kadîr Sûresi (İnnâ Enzelnâhu…)
- Rek’atte: 1 Fâtiha, 3 İhlâs-ı Şerîf (Kulhuvellâhu Ehad…)
- Rek’atte :1 Fâtiha, 3 Kadîr Sûresi
- Rek’atte: 1 Fâtiha, 3 İhlâs-ı Şerîf
Şeklinde kılınacak namazın ardından, 1 defa “Allâhu Ekber Allâhu Ekber, Lâ İlâhe İllallâhu Vellâhu Ekber, Allâhu Ekber ve Lillâhi’l-Hamd’’ denildikten sonra, 100 defa İnşirâh Sûresi(Elem Neşrah Leke…), ardından 100 defa Kadîr Sûresi ve 100 defa “Allâhumme İnneke Afüvvün Kerîmün Tuhibbül Afve fa’fü annî” “Allah’ım, şüphesiz sen affedicisin, ikram sahibisin, affetmeyi seversin, beni affet.” (Tirmizi, Daavat, 12) okunup hususi dûalarla tamamlanır. Dûalarda özellikle âfiyet talebi mühimdir. Zira Hz. Aişe (Radıyallâhu Anhâ)validemiz: ‘’Şayet ben Kadîr Gecesi’nin hangi gece olduğunu bilseydim, onda Allah Te’âlâ’dan ancak âfiyet isterdim’’ buyurmuşlardır. (İbn-i Ebî Şeybe, el-Musannef, 10/206)
Kadîr Gecesi Dûası
Kadîr Gecesinde, belirtilen namazı kılmamış olanlar da namazın sonunda yapılması tavsiye edilmiş, Peygamber Efendimizin (Sallallâhu Aleyhi ve Sellem) Hz. Aişe (Radıyallâhu Anhâ)validemize öğrettikleri duayı yapabilirler: “Allâhumme İnneke Afüvvün Kerîmün Tuhibbül Afve fa’fü annî” “Allah’ım, şüphesiz sen affedicisin, ikram sahibisin, affetmeyi seversin, beni affet.” (Tirmizi, Daavat, 12)
Bu dûa dışında, belli bir vakte tahsis edilmemiş dûa ve zikirlerle salavât-ı şerîfelerin bu geceyi ihyâ adına bolca okunması da yine tavsiye edilmiş olan işlerdendir.